Türkiye, dünyanın en değerli silah programı F-35 projesinde bir periyot yer aldı ve uçağın kıymetli modüllerini üretiyordu. Türkiye, ayrıyeten programa 1.4 milyar dolarlık ödeme yaptı lakin programdan çıkarılmasına karşın ödediği parayı geri alabilmiş değil. Gelişmeler Türkiye açısından böyleyken ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un son F-35 raporunu yayınladı. Raporda dünyanın en kıymetli silah programı olan F-35 savaş uçağını geliştirmek ve tedarik etmek için en son kestirimi maliyeti 398 milyar dolardan 412 milyar dolara yükseldi.
398 milyar dolarlık iddia, Savunma Bakanlığı’nın büyük silahlarla ilgili yeni Seçilmiş Tedarik Raporunda ana sınırlarıyla belirtilen son %3,5’lik artıştan evvel birkaç yıl boyunca sabit kaldı. 4 milyar dolarlık öngörülen artış, rekor seviyede artan maliyetler ve geliştirme aksaklıkları olan bir program için nispeten mütevazı bir artış. Lakin artış tek başına ABD’nin Ocak 2021’den Çarşamba günü açıklanacak olan son taksite kadar Ukrayna’ya güvenlik yardımı için taahhüt edeceği 16 milyar dolara yaklaşıyor.
F-35 FİYATINDA İNANILMAZ ARTIŞ
2001 yılında Lockheed Martin Corp. filoyu geliştirme ve inşa etme mukavelesini kazandığında F-35’in beklenen maliyeti 233 milyar dolardı. Pentagonun yayımladığı rapor ise, F-35 fiyatlarının ABD iktisadına maliyetinin inanılmaz bir artışla 398 milyar dolardan 412 milyar dolara yükseldiğini gözler önüne serdi.
Güncellenmiş iddia, içerisinde 14 test uçağı da dahil olmak üzere ABD silahlı kuvvetleri için planlanan 2 bin 470 uçağı kapsıyor, lakin başka 16 ülkeye satılabilecek yaklaşık 940 uçak bu iddiaya dahil edilmedi.
Cuma günü yayınlanan Seçilmiş Satın Alma Raporu, F-35’in 14 milyar dolarlık artışının nedenlerini açıklamıyor. Pentagon’un F-35 ofisinin sözcüsü Russell Goemaere, 412 milyar dolarlık yeni iddiası, evvelki varsayımda öngörülenden üç yıl daha fazla araştırma ve geliştirme harcamasına bağladı. Ayrıyeten yaptığı açıklamada, artışın varsayımlar yerine en son gerçekleşen kontrat maliyetlerinin yanı sıra mukavele müzakere bilgileri, enflasyon ve planlanan uçak ölçülerindeki değişiklikleri içerdiğini söyledi.
F-35 FİYATLARI 1,3 TRİLYON DOLARI BULABİLİR
ABD filosunu geliştirmek ve inşa etmek için 412 milyar dolarlık iddia, uzun vadeli işletme ve bakım maliyetini içermiyor. Yeni satın alma raporuna nazaran, bunun hala yaklaşık 1,3 trilyon dolar olduğu varsayım ediliyor. Pentagon ve Lockheed bu ölçüsü azaltmak için çalışıyor. Kelam konusu maliyet raporunda, 1,3 trilyon doların Savunma Bakanlığı’nın bağımsız maliyet kestirim ofisi tarafından daha evvel varsayım edilenden 11 yıldan daha uzun bir mühlet olan 2088 yılına kadar olan maliyetleri karşılayacağını iddia ediliyor.
F-35’in gövdesini oluşturan Lockheed ile Raytheon Technologies Corp.’un motor maliyetini içeren rapor, Kongre tarafından mecburî kılınan yıllık Özel Edinme Raporunun evvelki sürümlerinden farklı olarak, 23 sayfalık evraktan oluşuyor.
Kongre tarafından mecburî kılınan evrak, bir sonraki bütçede F-35’lerin sayısının azaltılabileceğini bir dipnotta önerdi. Rapora nazaran, Lot 15 ila 17 ortasındaki mukaveleler için “devam eden müzakereler” ve kıymetli bir yeni donanım ve yazılım yükseltmesinin suram maliyeti, 2024 ve önümüzdeki beş yıl için bütçe talebini “etkileme potansiyeline” sahip.
Türkiye, geçtiğimiz yıllarda uçağın değerli modüllerini üretmesine rağmen S-400 alımı mazeret edilerek programdan çıkarılmıştı.
KAYNAK: STAR.COM.TR
News
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.