Son yıllarda Türkiye, jeopolitik ve ekonomik alanlarda önemli bir yükseliş göstererek bölgesinde ve ötesinde etkin bir aktör haline gelmiştir. Bu yükseliş, küresel güçlerin çıkarları ile çelişmekte ve bazı ülkeleri Türkiye’ye karşı ortak bir cephe oluşturmaya itmektedir. Türkiye’nin özellikle Orta Doğu, Kafkaslar ve Afrika’daki nüfuzunu artırması; ABD, İsrail ve Rusya’nın dikkatini çekmiş ve bu ülkelerin politikalarını yeniden şekillendirmesine neden olmuştur.
Türkiye’nin Bölgesel ve Küresel Etkisi
Türkiye, son yıllarda özellikle şu bölgelerde etkisini artırmıştır:
- Kafkaslar: Azerbaycan ile stratejik müttefiklik ilişkisini güçlendirerek, Ermenistan ile yaşanan çatışmalarda Azerbaycan’a önemli askeri ve diplomatik destek vermiştir. Bu durum, Türkiye’yi Güney Kafkasya’nın en etkili aktörlerinden biri haline getirmiştir.
- Orta Doğu: Suriye’deki askeri varlığı ile bölgedeki dengeleri değiştiren Türkiye, Katar ile derin ekonomik ve askeri ilişkiler geliştirerek Körfez’deki etkisini pekiştirmiştir.
- Afrika: Libya’dan Somali’ye kadar birçok ülkede aktif bir rol oynayarak, kıtada askeri üsler kurmuş ve ekonomik yatırımlarını artırmıştır.
- Türk Dünyası: Türk Devletleri Teşkilatı’nın güçlenmesi ile birlikte, Orta Asya’da Türkiye’nin etkisi artmış ve bu bölgede bir ekonomik ve siyasi blok oluşturulmaya başlanmıştır.
Bu genişleme, küresel güçlerin geleneksel nüfuz alanlarını tehdit etmektedir ve özellikle ABD, İsrail ve Rusya’yı rahatsız etmektedir.
ABD, İsrail ve Rusya’nın Ortak Endişesi
Geleneksel olarak çıkarları örtüşmeyen ABD, İsrail ve Rusya, Türkiye’nin yükselişini bir tehdit olarak görerek, ortak bir strateji geliştirme arayışına girmiştir. Bu durumun nedenleri şunlardır:
- ABD: Türkiye’nin bağımsız dış politikası ve NATO içindeki geleneksel çizgiden sapması, Washington’da rahatsızlık yaratmaktadır. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın alması ve Çin ile ilişkilerini güçlendirmesi, ABD’nin bölgedeki çıkarlarına zarar vermektedir.
- İsrail: Türkiye’nin Filistin davasına verdiği destek ve İsrail’in bölgesel planlarına karşı duruşu, Tel Aviv yönetimini Türkiye’ye karşı agresif politikalar geliştirmeye itmektedir.
- Rusya: Geleneksel olarak Türkiye ile çeşitli alanlarda iş birliği yapan Rusya, Ankara’nın Kafkaslar ve Orta Asya’daki etkisini artırmasından rahatsızdır. Özellikle Azerbaycan ve Türk Dünyası ile kurulan güçlü ilişkiler, Rusya’nın bölgesel hâkimiyetine zarar vermektedir.
Türkiye’yi Zayıflatma Stratejileri
Bu üç gücün Türkiye’yi dengelemek ve zayıflatmak için çeşitli stratejiler geliştirdiği görülmektedir:
- Ekonomik Baskı: Türkiye’nin ekonomisini zayıflatmak için finansal operasyonlar ve yaptırımlar uygulanabilir.
- İç Karışıklık Çıkarma: Türkiye içinde etnik ve mezhepsel çatışmaları kışkırtarak, iç huzursuzluk yaratma çabaları gözlemlenebilir.
- Bölgesel İzolasyon: Türkiye’yi bölgesel ittifaklardan dışlamaya yönelik diplomatik girişimler hız kazanabilir.
- Askeri ve Stratejik Tehditler: Türkiye’nin askeri operasyonlarını sınırlandırmak amacıyla terör örgütleri desteklenebilir ya da doğrudan askeri müdahale tehdidi oluşturulabilir.
Sonuç: Türkiye İçin Yeni Bir Denge Politikası mı?
Türkiye, karşı karşıya olduğu bu küresel baskılara rağmen, esnek bir dış politika izleyerek ve askeri, ekonomik gücünü artırarak bu tehditleri bertaraf edebilir. Türkiye’nin bölgesel iş birliklerini güçlendirmesi, yerli savunma sanayisini geliştirmesi ve ekonomik bağımsızlığını artırması hayati önem taşımaktadır.
Önümüzdeki süreçte, Türkiye’nin küresel güçlerle olan ilişkileri daha da karmaşık hale gelebilir. Ancak Ankara’nın stratejik hamleleri ve dinamik diplomasi anlayışı, Türkiye’yi küresel sistemde önemli bir oyuncu haline getirmeye devam edecektir. Türkiye’nin kaderi, büyük güçlerin baskısına nasıl karşı koyduğuna bağlı olarak şekillenecektir.
News
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.